De vele talen van Peru

Als je naar Peru reist, denk je waarschijnlijk dat de taal die je hoort Spaans is. Dat is waar, maar Peru is een meertalige natie, en het wordt gedomineerd door Spaans, maar biedt ook onderdak aan een groot aantal inheemse tongen. De taalkundige complexiteit van het land blijkt duidelijk uit artikel 48 van de politieke grondwet van Peru, dat de verschillende talen van het land officieel erkent en toestaat:

"Officiële talen van de staat zijn Spaans en, waar ze ook overheerst zijn, Quechua, Aymara en andere inheemse talen in overeenstemming met de wet."

• Spaans

  Ongeveer 84 procent van de Peruaanse bevolking spreekt Spaans (bekend als Castellano of Espanol), waardoor het verreweg de meest gesproken taal is in Peru. Het is ook de belangrijkste taal van de Peruaanse overheid, de media en het onderwijssysteem.

  Spaanstalige reizigers in Peru komen echter enkele kleine regionale variaties tegen in de taal, zoals veranderingen in uitspraak en algemene uitdrukkingen. Zoals met zoveel dingen in Peru, komen deze variaties overeen met de drie geografische regio's van de natie: kust, bergen en oerwoud. Een inwoner van Lima aan de kust, bijvoorbeeld, kan meestal een Peruaan uit de jungle identificeren aan de hand van zijn of haar manier van spreken.

  Het zich steeds verder ontwikkelende Peruaanse straattaal is ook gebruikelijk in het hele land, met name onder de stedelijke jeugd in het land.

• Quechua

  Quechua is de op een na meest voorkomende taal in Peru en de meest gesproken moedertaal. Het wordt gesproken door ongeveer 13 procent van de bevolking, voornamelijk in de centrale en zuidelijke hooglanden van Peru. Quechua was de taal van het Inca-rijk; het bestond al lang voordat de Inca's aan de macht kwamen, maar door het gebruik en de bevordering van de taal kon het zich verspreiden - en sterk blijven - in de Andesregio's van Peru.

  Er zijn veel onderverdelingen binnen de Quechua-taalfamilie in die mate dat sommige Quechua-sprekers het moeilijk vinden om te communiceren met die uit verschillende regio's. Een lid van een Quechua-gemeenschap in Noord-Peru bijvoorbeeld, worstelt misschien om duidelijk te communiceren met iemand uit Cusco of Puno.

• Aymara

  Er zijn minder dan een half miljoen Aymara-sprekers in Peru (ongeveer 1,7 procent van de bevolking), maar het blijft de derde meest gesproken taal van het land. Het aantal sprekers van deze taal is in de loop der eeuwen afgenomen, omdat het worstelde tegen zowel Quechua als Spaans.

  In het moderne Peru leven Aymara-sprekers bijna volledig in het uiterste zuiden langs de grens met Bolivia en rond het Titicacameer (de Uros-bevolking van de drijvende eilanden spreekt Aymara). Aymara wordt meer gesproken in Bolivia, dat ongeveer 2 miljoen Aymara-sprekers heeft.

• Andere inheemse talen van Peru

  De taalkundige complexiteit van Peru bereikt zijn hoogtepunt als je naar het oosten van de Andes gaat en de jungle in gaat. Het Peruviaanse Amazonegebied biedt onderdak aan ten minste 13 etnolinguïstische groepen, elk met verdere onderverdelingen van de moedertaal. Het Jungle-departement van Loreto, het grootste van de administratieve regio's van Peru, bevat de grootste diversiteit aan inheemse talen.

  In totaal worden de resterende inheemse talen van Peru, zoals Aguaruna, Ashaninka en Shipibo, door minder dan 1 procent van de Peruaanse bevolking gesproken. Van de Peruvianen die een inheemse taal spreken, waaronder Quechua en Aymara, is de meerderheid tweetalig en spreekt ook Spaans.