Waarom zijn er hakenkruizen in heel Azië?

Als je in Azië reist, en met name in de Zuid-Aziatische landen India, Nepal en Sri Lanka, voel je je overweldigd door de zintuiglijke overbelasting dat niet alles over je omgeving je meteen zal opvallen. Wanneer je echter komt, zie je misschien een symbool waarvan je aannam dat het in de jaren 1940 was achtergelaten om te sterven: de Swastika. Probeer niet gealarmeerd te zijn, want swastika's zijn allesbehalve hatelijk in dit deel van de wereld. In feite worden ze als heilig beschouwd!

Swastika's in de oosterse religie

Hoewel het, als westerling, vreemd lijkt om hakenkruizen te zien in een religieuze context, is het volkomen logisch wanneer je de oorsprong van de swastika leert kennen. In grote lijnen wordt het gezien als een symbool van geluk in de belangrijkste oosterse religies van het boeddhisme, hindoeïsme en jaïnisme, om er maar een paar te noemen. De naam is eigenlijk afgeleid van het Sanskrietwoord svastika, wat letterlijk 'gunstig doel' betekent.

Wat de betekenis van de swastika betreft, is er geen duidelijk beeld, maar veel historici geloven dat het een verwijzing is naar het meer wijdverspreide kruissymbool en meer specifiek naar de heidense religies in de bronstijd. Tegenwoordig is de swastika natuurlijk ver verwijderd van zowel het heidendom als het christendom, en wordt hij vooral gevonden in de hindoeïstische en boeddhistische tempels van India, Zuidoost-Azië en het Verre Oosten.

Swastika's in het Pre-Nazi Westen

Als je echter nog dieper graaft, zul je je realiseren dat terwijl beschavingen in de Indusvallei de eerste maatschappelijke gebruiksmogelijkheden van de swastika vertoonden, deze van oorsprong Europees van oorsprong is. Archeologen hebben hun eerste verschijning gedateerd in de prehistorische Oekraïne, waar ze een vogel vonden die was gemaakt van olifantenslagtand en met swastika-symbolen die minstens 10.000 jaar oud lijkt te zijn.

Hitler en de nazi's waren zeker niet de eerste mensen in het Westen die het hakenkruissymbool in de moderne tijd opnieuw toepasten. Het belangrijkste was dat de swastika een belangrijke rol speelde in de folklore van Finland, een feit dat de luchtmacht van het land ertoe bracht het als hun symbool te adopteren in 1918 - het gebruik ervan hield duidelijk op na het einde van de Tweede Wereldoorlog. De swastika kwam ook prominent voor in de oude culturen van Letland, Denemarken en zelfs Duitsland, met name de oude Germaanse volkeren uit de ijzertijd.

Swastika's in de Indiaanse cultuur

Het meest fascinerende gebruik van swastika's is echter een van de inheemse Noord-Amerikanen, een feit dat onderstreept hoe oud het moet zijn geweest onder de mensheid in het algemeen, omdat inboorlingen pas in de 13e of 14e eeuw in contact kwamen met Europeanen. Archeologen hebben ook hakenkruisen gevonden in inheemse culturen zo ver zuidelijk als Panamá, waar de Kuna-mensen het gebruikten om de figuur van de octopus-maker in hun folklore te symboliseren.

Als gevolg van het gebruik door inheemse culturen sloop de swastika sowieso ook naar de moderne Noord-Amerikaanse tijdgeest, pre-WWII. Net als de Finse luchtmacht gebruikte het Amerikaanse leger de Swastika tot het einde van de jaren dertig als symbool. Misschien het meest schokkend is er een klein mijnstadje in de Canadese provincie Ontario, wiens naam "Swastika" is. Het is moeilijk te geloven dat deze naam in het moderne ontwaakte tijdperk zou blijven staan, vooral omdat dit deel van de wereld geen banden heeft met het positieve verleden van de Swastika waar je zojuist over hebt gehoord.